[1]. Wymieniona powyżej w tekście V zagłada gatunków dokonała się około 65 mln lat temu. Wówczas to, ogromna planetoida, o średnicy kilkunastu kilometrów, uderzyła w Ziemię w okolicach Zatoki Meksykańskiej i Półwyspu Yucatan, wyzwalając energię o 2 mln razy większą od energii wybuchu największej bomby wodorowej przeprowadzonego w Związku Radzieckim, w roku 1961. Krater po uderzeniu planetoidy miał średnicę 200 km i głębokość 30 km. Pyły przesłoniły światło słoneczne, średnia temperatura atmosfery ziemskiej, wynosząca przed uderzeniem 27 stopni C, spadła do 5 stopni C. Nastąpiło wielkie ochłodzenie. W wyniku tego i potężnego tsunami wyginęło ¾ gatunków morskich i lądowych, łącznie ze sławetnymi dinozaurami. Obecnie mamy do czynienia z wielkim ociepleniem, póki co, o prognozowane 2 stopnie C (średnio) do końca XXI wieku i też z wymieraniem gatunków w wyniku zmian klimatycznych i destrukcji środowiska naturalnego;

[2]. Nie ma jednomyślności i zgody wśród uczonych, jeśli chodzi o określenie terminu pojawienia się pierwszych ludzi na Ziemi. Różnice w ocenach są poważne i oscylują w granicach od 3 mln do 8 mln lat temu. Mniej nieporozumień występuje natomiast w przypadku ustalenia miejsca tego historycznego wydarzenia. Przeważa pogląd, że stało się to najpierw w Afryce Południowej i Wschodniej. Zaś człowiek rozumny (homo sapiens) ukształtował się ewolucyjnie około 200.000 lat temu, a człowiek współczesny (homo sapiens sapiens) - 11.000 lat temu. Najstarsze cywilizacje (Chiny, Indie, Mezopotamia, Egipt, Europa Południowa, Ameryka Środkowa i in.) rozwinęły się tam, gdzie występował sprzyjający klimat, żyzne gleby, obfitość wody i odpowiednia liczba ludności;

[3]. Uczeni stwierdzają, iż obecnie dokonuje się, z winy człowieka, VI zagłada gatunków fauny i flory na Ziemi. Rocznie ginie bezpowrotnie 27.000 gatunków. Prof. Louis Leakey, kenijski paleontolog i archeolog, absolwent Uniwersytetu w Cambridge, autor książki „The Sixth Extinction” („Szóste Wymieranie”) ocenia, iż - w ciągu nadchodzących 100 lat - z powierzchni Ziemi zniknie około 50% gatunków fauny i flory, łącznie z homo sapiens, głównym winowajcą. Byłaby to właśnie droga prowadząca do położenia kresu życiu na naszej planecie;

[4]. Jak podaje the Institute for International Finance, w I kwartale 2017 r., wartość globalnego zadłużenia publicznego stanowiła już 325% ŚPB;

[5]. W 3 krajach (Czad, Haiti, Liberia) liczba mieszkańców żyjących w nędzy wynosi 80%, w 5 krajach (DR Konga, Sierra Leone, Nigeria, Surinam i Swaziland) - 70% oraz w 7 krajach (Zimbabwe, Burundi, Sao Tome i Principe, Niger, Zambia, Komory i Honduras) - 60%. Tak wygląda pierwsza 15-tka największych nędzarzy świata;

[6]. Np., w odniesieniu do Syrii, siły zbrojne USA rozpoczęły tam anty assadowskie działania bojowe w sierpniu 2014 r. Średni koszt tych działań wynosi ponad 11,5 mln USD dziennie. Zaś, armia rosyjska przystąpiła do tej wojny (głównie: pro assadowskie bombardowania lotnicze) we wrześniu 2015 r. Dzienny koszt tych poczynań szacowany jest na około 4 mln USD;

[7]. Dane te zostały zaczerpnięte z SIPRI 2016 Fact Sheet (SIPRI = Stockholm International Peace Research Institute);

[8] Dla porównania: amerykański pistolet maszynowy M-16 wystrzeliwuje 900 pocisków na minutę lecących do celu z szybkością 975 m/sek.;

[9]. Wedle źródeł irańskich, Izrael posiada 400 głowic nuklearnych zmagazynowanych w ośrodku badań jądrowych Dimona, na pustyni Negev oraz rakiety i myśliwce bombardujące zdolne do przenoszenia tych głowic na średnie i duże odległości.

[10]. Był on jednym z najlepszych i najwybitniejszych Sekretarzy Generalnych ONZ. Postanowił udać się osobiście do Afryki celem zażegnania konfliktu kongijsko-katangijskiego. Zginął jednak w wyniku katastrofy lotniczej, dnia 18 września 1961 r., w dżungli koło miejscowości Ndola (dzisiejsza Zambia). Najprawdopodobniej jego samolot został zestrzelony;

[11]. Wśród najgroźniejszych, niekiedy drzemiących od dawna, wulkanów należy wymienić następujące: Toba i Tambora (Indonezja), Yellowstone Caldera (USA), Etna i Wezuwiusz (Włochy), Hekla i Laki (Islandia), Nevado del Ruiz (Kolumbia) i in.;

[12]. Tylko podczas oblężenia i upadku Jerozolimy ( od 7 czerwca do 15 lipca 1099 r.) „porąbano na kawałki w imię Chrystusa” około 70.000 jej mieszkańców, głównie wyznawców islamu i judaizmu;

[13]. Niewolnictwo istnieje od najstarszych czasów, np., poczynając od państwa Sumerów (3.500 lat p.n.e.). W kodeksie Hammurabiego (Mezopotamia, 1860 r. p.n.e.) zostało ono zapisane jako norma i instytucja ustawowa. Występowało w dużej skali w cywilizacjach starożytnych, szczególnie w imperium egipskim i rzymskim. Najbardziej jednak niewolnictwo i handel niewolnikami (poprzez Atlantyk, między Afryką i Amerykami) rozwinęły się w okresie podbojów kolonialnych, od 1600 r. W latach od 1620 r. do 1866 r., tylko do USA przywieziono 305.326 niewolników. Wielu obywateli współczesnych Stanów Zjednoczonych, Brazylii, państw karaibskich i in. - to potomkowie niewolników. Państwa afrykańskie domagają się odszkodowania za niewolnictwo. W Europie, Dania i Norwegia, jako pierwsze, zniosły niewolnictwo w roku 1802. Obecnie, formalnie i legalnie nie ma niewolnictwa. Ale faktycznie ono istnieje. Liczbę niewolników i ludzi zniewolonych we współczesnym świecie ocena się na 45,8 mln. osób;

[14]. Od dawien dawna terroryzm jest zmorą cywilizacji ludzkiej. Za pierwszych terrorystów uważa się żydowskich sykariuszy - nożowników (sicari), którzy atakowali Rzymian (oraz Żydów kolaborujących z nimi) w I wieku. Celem było położenie kresu okupacji Judei przez Rzym. Lucjusz Anneusz Seneka młodszy (4 r. p.n.e. - 65 r. n.e.), znany filozof rzymski, twierdził, iż „ dla bogów nie ma milszej ofiary, jak krew tyranów…”. Od tamtej pory terroryzm wszelkiego rodzaju pochłonął niezliczone ofiary na całym świecie. Nasilenie tego zjawiska obserwujemy w XXI wieku, szczególnie w wydaniu fundamentalistów islamskich. Od 1970 r. do dziś zanotowano prawie 200.000 aktów terrorystycznych rożnego rodzaju. Również w tym przypadku, terroryzm jest wynikiem niesprawiedliwości i zła, które szerzy się na świecie. Nowym zjawiskiem jest terroryzm internetowy (cyber terrorism). Ponadto, znajdujemy się w przededniu stosowania przez terrorystów broni masowej zagłady;

[15]. Tragicznym przykładem takich myślicieli jest Milton Friedman (31 VII 1912 r. - 16 XI 2006 r.), znany ekonomista z tzw. szkoły chicagowskiej, noblista, doradca Ronalda Reagana, Margaret Thatcher i Federal Reserve w USA. Zdecydowany przeciwnik „naiwnej teorii keynesizmu” postulującego, m.in., interwencjonizm państwowy i zwolennik gospodarki wolnorynkowej, „niewidzialnej ręki rynku”, „naturalnej stopy bezrobocia”, monetaryzmu (zwiększania ilości pieniądza w obiegu), stagflacji, prywatyzacji, deregulacji itp. Jego koncepcje legły u podstaw neoliberalizmu, reaganomics i thatcheryzmu, co przyczyniło się do II wielkiego kryzysu globalnego - z wiadomymi skutkami;

[16]. „Wolność - równość - braterstwo”: hasło to zostało sformułowane dnia 30 czerwca 1793 r. podczas rewolucji we Francji i rozprzestrzeniło się (propagandowo) również na inne kraje i regiony świata, np. na Haiti. Slogan ten jest także stosowany przez masonerię francuską, np. Grand Orient de France i Grande Loge de France;

[17]. Szczytowym wyrazem dyferencjacji są dane opublikowane w raporcie konfederacji Oxfam z dnia 18 stycznia 2016 r. Wynika z nich, że 1% najbogatszych ludzi świata posiada taki majątek, jak pozostałe 99% mniej zamożnych, biednych i najbiedniejszych. Ponadto, 62 najbogatszych posiadaczy dysponuje takim majątkiem, jak 50% wszystkich najbiedniejszych ludzi na świecie. Nota bene: organizacja Oxfam została utworzona w Wielkiej Brytanii, w roku 1942, celem walki z biedą i z zacofaniem rozwojowym. Obecnie jest ona konfederacją złożoną z 20 organizacji pozarządowych (NGO’s) współpracującą z partnerami w 90 krajach.