V. Sytuacja w Polsce zależy od sytuacji na świecie. Dotyczy to przede wszystkim problemów ekonomicznych i politycznych. Od lat 80-tych - za przykładem USA – zaczął obowiązywać na świecie neoliberalny model kapitalizmu. Neoliberalizm charakteryzuje:
- maksimum wolnego rynku i minimum ingerencji państwa w gospodarkę,
- kontrola podaży pieniądza aby nie dopuścić do inflacji,
- prywatyzacja własności społecznej i decentralizacja władzy państwowej.
Neoliberalizm jest formalnie systemem ekonomicznym ale jest też instrumentem politycznym – umacnia polityczną władzę kapitału.
Po 1989 roku w Polsce też obowiązuje neoliberalizm, który wyraża się przez „plan Balcerowicza”.
Dążąc do maksymalizacji zysków banki w USA i w Europie – pozostawione bez instytucjonalnego nadzoru państwowego - zaczęły udzielać kredytów osobom i instytucjom, które nie były w stanie ich spłacić.
W połowie 2007 roku załamało się funkcjonowanie światowego systemu finansowego w warunkach neoliberalizmu. Zaczął się światowy kryzys gospodarczy na rynkach finansowych i bankowych, który trwa do dzisiaj. Kapitalizm przestał sprawnie funkcjonować!
W lutym 2009 roku państwa grupy G8 na ratowanie sektora bankowego przeznaczyły 3 tysiące miliardów dolarów! W kwietniu 2009 roku państwa grupy G20 ustaliły, że rynki finansowe nie mogą istnieć bez odpowiedniej regulacji i nadzoru państwowego. To była kompromitacja i koniec neoliberalizmu!
Państwo amerykańskie – USA – jest zadłużone na 2.000 miliardów dolarów!
Należy przypomnieć, że USA – główny ideolog i propagator wolnego rynku – stosuje wysokie - nawet kilkuset procentowe - cła na wyroby z krajów, w których produkcja jest tańsza niż w USA. Jak to się ma do realizacji głoszonej ideologii międzynarodowego wolnego rynku?
Kryzys gospodarczy, który zaczął się w 2007 roku spowodował utratę zaufania do kapitalizmu jako efektywnego systemu zdolnego do samoregulacji i samokontroli u tych, którzy jeszcze to zaufanie mieli.