„Polityka nasza dąży niezłomnie do utorowania ludowi drogi do władzy, bo lud jest w narodzie olbrzymią większością 

i reprezentuje pracę i potęgę idealną. Kto trzyma z ludem, ten stanie obok nas do pracy, do walki, do budowania Polski! ..." 

                                                                                                                        Z przemówienia Ignacego Daszyńskiego wygłoszonego w Lublinie w dn.10.11.1918 r. 
 
                               STOWARZYSZENIE imienia IGNACEGO DASZYŃSKIEGO

L.Wasilewski - Z dziejów PPS

Leon Wasilewski

Zarys dziejów Polskiej Partii Socjalistycznej 

( f r a g m e n ty )


L.Wasilewski, Zarys dziejów Polskiej Partii Socjalistycznej - W związku z historią socjalizmu polskiego w trzech zaborach i na emigracji, Skaład główny w Księgarni Robotniczej w Warszawie - 1925 r., Rozdz. I, s. 3 - 36
   „… Socjalizm w Polsce, zanim przybrał rozmiary wielkiego, masowego ruchu robotniczego pod kierownictwem Polskiej Partii Socjalistycznej, istniał od dawna …
   
   … Zwłaszcza wśród ogromnie licznej emigracji polskiej, szukającej przytułku we Francji i w Anglii po upadku powstania 1830—1831 r., poglądy te znajdowały dużo zwolenników. Skrajne odłamy demokracji polskiej przyjmują hasła i poglądy, szerzone przez ówczesnych socjalistów francuskich i angielskich, i o nie starają się oprzeć swe dążności rewolucyjne i wyzwoleńcze.
   Poza socjalistyczną organizacją „Lud Polski”, powstałą w r. 1835, dostrzegamy głębokie ślady wpływów socjalistycznych w działalności całego szeregu najwybitniejszych przedstawicieli emigracji polskiej z genialnym poetą Adamem Mickiewiczem i uczonym historykiem Joachimem Lelewelem na czele. Z emigracji wpływy te przenikają i do kraju. Widzimy je i w powstaniu krakowskim 1846 r., i w spisku, uknutym wśród chłopów, rzemieślników i drobnej szlachty w Kieleckiem na przełomie czwartego i piątego dziesięciolecia XIX wieku przez księdza Ściegiennego …

   … zrozumienie konieczności zjednoczenia sił całego polskiego obozu socjalistycznego znalazło swój wyraz już na kongresie międzynarodowym w Brukseli w sierpniu 1891 r., gdzie delegaci organizacji polskich z 3 zaborów utworzyli wspólną delegację Polski, odrębną od wszystkich innych. Wprawdzie już i na pierwszym kongresie w Paryżu w r. 1889 taka delegacja istniała, ale składała się z samych przedstawicieli emigracji, gdy teraz posiadała ona mandaty od organizacji robotniczych ze wszystkich 3 zaborów. Odrębność i trójzaborowość ruchu polskiego delegacja ta zamanifestowała w specjalnym oświadczeniu. Jednocześnie delegacja zwracała się do towarzyszy w kraju z odezwą, omawiającą zadanie partii socjalistycznej w każdym z 3 zaborów i wyrażającą nadzieję, że socjalizm polski zjednoczy się jeszcze przed następnym kongresem międzynarodowym …

   … Ignacy Daszyński złożył na kongresie austriackiej socjalnej demokracji w czerwcu 1892 r. oświadczenie, głoszące, że socjaliści polscy „nie mogą się tak ściśle związać z organizacją austriacką, jak to uczynić mogą i powinny inne narodowości” wobec położenia kraju, „którego granice polityczne nie odpowiadają stosunkom faktycznym i językowym” oraz „ze względu na rodaków, żyjących poza granicami państwa”, którzy oczekują pomocy od socjalistów polskich w Galicji.
   Dnia 21 listopada 1892 r. rozpoczął się w Paryżu zjazd socjalistów polskich zaboru rosyjskiego, reprezentujących wszystkie odłamy organizacyjno-ideowe. Wśród 18 uczestników tego zjazdu, obradującego pod przewodnictwem Bolesława Limanowskiego, byli przedstawiciele „Proletariatu … i „Związku“…, „Zjednoczenia“ … i „Gminy Narodowo-socjalistycznej” ... Zjazd paryski powołał do życia „Związek Zagraniczny Socjalistów Polskich“ (Z. Z. S. P.) i Zarządowi jego polecił opracowanie deklaracji zasad, mających być wstępem do programu, który sformułował, a który brzmi w całości jak następuje: (...Polska partia socjalistyczna... dobijać się będzie:) …

   … Poza programem przyszłej P. P. S. zjazd paryski uchwalił cały szereg wskazań taktycznych ... W ten sposób zjazd paryski nie tylko założył fundament P. P. S., ale jednocześnie stworzył ramy jej przyszłego rozwoju. … Socjalizm polski uświadomił sobie, czym jest, czym być musi; ideą klasy pracującej w narodzie ujarzmionym, walką proletariatu o wyzwolenie siebie i wyzwolenie ojczyzny … I tą drogą poszła Polska Partia Socjalistyczna we wszystkich trzech zaborach i na emigracji ...” 
Uwaga: W powyższym tekście poprawiono pisownię według obecnych reguł. 

Poniżej prezentujemy "Spis treści"  cytowanej książki Leona Wasilewskiego:
 
-  na prawym marginesie, poniżej życiorysu autora, 
"pliki do pobrania" kolejnych rodziałów książki  >>>

Sprawy Narodowościowe, 1936 - ibidem

Leon Wasilewski
(1870 - 1936)

Polityk, działacz Polskiej Partii Socjalistycznej, publicysta, dyplomata, historyk
Urodzony 24 sierpnia 1870 r. w Petersburgu. 
W 1896 r. wstępuje do Związku Zagranicznego Polskich Socjalistów, w którym szybko uzyskuje jedno z kierowniczych stanowisk. W roku 1897 zostaje wybrany przez Zjazd Związku Zagranicznego Polskich Socjalistów członkiem jego władzy naczelnej, Centralizacji, stając się jednym z przywódców frakcji "starych" w PPS. Obejmuje również stanowisko redaktora "Przedświtu", i wraz z nim przenosi się w 1903 r. do Krakowa. W okresie rewolucji działa przejściowo w Królestwie Polskim. Po rozłamie w partii (1906 r.) jest czołowym działacz PPS-Frakcji Rewolucyjnej, członkiem jej Centralnego Komitetu Robotniczego (wraz z Józefem Piłsudskim i Walerym Sławkiem), redaktorem "Przedświtu" i "Robotnika". Sekretarz i jeden z głównych działaczy Komisji Skonfederowanych Stronnictw Niepodległościowych.
Po odzyskaniu niepodległości sprawował urząd ministra spraw zagranicznych w rządzie Jędrzeja Moraczewskiego (1918-1919), następnie jako członek delegacji Naczelnika Państwa wyjeżdża do Paryża, gdzie do lipca 1919 r. jest członkiem Komitetu Narodowego Polskiego. Po powrocie do kraju zajmuje się zagadnieniem stosunków Polski z państwami bałtyckimi, oraz z Ukrainą. Na przełomie lat 1920/1921 jest członkiem delegacji polskiej na konferencję pokojową w Rydze.
Od 1928 r. członek Rady Naczelnej PPS, od 1931 r. jej wiceprzewodniczący.
Od 1924 r. prezes Instytutu Badania Najnowszej Historii Polski i redaktor jej organu, "Niepodległości" (od 1929 r.). Od 1931 r. prezes Instytutu Badania Spraw Narodowościowych. Członek Komitetu Redakcyjnego Pism - Mów - Rozkazów Józefa Piłsudskiego.
Zmarł 10 grudnia 1936 r. w Warszawie. 

Pobierz pliki:

 
Siedziba: 02-797 Warszawa, ul. Nowoursynowska 115A;   KRS: 0000306692;   Regon: 141494978
Copyright © 2011 Stowarzyszenie im. I. Daszyńskiego
Kreator stron - łatwe tworzenie stron WWW