BUDOWNICZOWIE DRUGIEJ RZECZYPOSPOLITEJ :: ignacydaszynskicom Daszyński Stowarzyszenie im Daszyńskiego daszynskistowarzyszenie Lewica stowarzyszeniedaszynski Ignacy Daszyński Stowarzyszenie Daszyńskiego Info PPS

BUDOWNICZOWIE DRUGIEJ RZECZYPOSPOLITEJ

<<< Powrót do "100-lecie niepodległości Polski" >>>

Jan Pytel: Recenzja książki prof. Mariana Marka Drozdowskiego

Obchody stulecia odzyskania niepodległości przez Polskę zaowocowały ukazaniem się na rynku księgarskim licznych publikacji , a wśród nich książki znanego , zasłużonego historyka historii najnowszej Polski , w tym Warszawy , biografa , działacza społecznego Mariana Marka Drozdowskiego p.t. „Budowniczowie II Rzeczypospolitej. Na przywitanie stulecia odzyskania niepodległości , „ Wydawnictwo „Grupa M-D-M „ sp. z o.o. Warszawa 2018 r. Publikacja powstała dzięki wsparciu Marszalka Województwa Mazowieckiego Adama Struzika i włączenia się w jej proces wydawniczy Muzeum Niepodległości w Warszawie. Wstęp autora książki poprzedza przesłanie Marszałka.

Obszerna, bo licząca 725 stron praca prof. M.M. Drozdowskiego zawiera artykuły i referaty przeważnie wygłaszane przez niego przy różnych okazjach w Muzeum Niepodległości. Dzięki niej możemy poznać życie i działalność ważnych osobistości / w tym prezydentów , premierów, ministrów, generałów , duchownych, polityków, artystów, naukowców drugiej Rzeczypospolitej. Są wśród nich osoby przez całe życie związane z ruchem socjalistycznym oraz osoby mające w swym życiorysie , głównie w latach młodości, epizod aktywnej działalności w tym ruchu. Pisze o tym autor recenzowanej pracy . Na pierwszej stronie okładki książki wśród zdjęć sześciu ojców niepodległości Polski na drugiej pozycji tuż za Józefem Piłsudskim widnieje zdjęcie socjalisty Ignacego Daszyńskiego, osoby pomijanej publicznie a bardzo zasłużonej dla sprawy niepodległości Polski i dla poprawy życia najbiedniejszych warstw narodu polskiego , obrońcy demokracji parlamentarnej.

Ignacy Daszyński i Jędrzej Moraczewski jako wybitni działacze Polskiej Partii Socjalno- Demokratycznej Galicji i Śląska Cieszyńskiego byli premierami dwóch pierwszych Tymczasowych Rządów Ludowych Republiki Polski. Im też M.M, Drozdowski poświęcił odrębne artykuły . Rząd I. Daszyńskiego /zwany lubelskim/ powstał w nocy z 6 na 7 listopada 1918 r. W jego skład wchodziło kilkunastu ministrów. Pod względem politycznym było w nim 6 ludowców /głównie z PSL Wyzwolenia/, 5 socjalistów , 3 z radykalnej inteligencji i 1 bezpartyjny . Ministrem wojny był Edward Rydz- Śmigły a ministrem spraw wewnętrznych działacz PSL –„Wyzwolenia „ Stanisław Thugutt. Większość członków rządu związana była z Konwentem Organizacji A Polskiej Organizacji Wojskowej i należało do zdeklarowanych zwolenników Piłsudskiego. W artykule o Ignacym Daszyńskim autor główną uwagę skupił na jego działalności parlamentarnej w Austrii i w niepodległej Polsce. Skromnie natomiast potraktował go jako premiera rządu lubelskiego nie dostrzegając ważnego społeczno-politycznego znaczenia tego rządu. Rząd Daszyńskiego opowiadał się za programem przeobrażeń radykalnych - demokratycznych reform ustrojowych i społecznych. Postępowy program rządu zawarty został w ogłoszonym w dniu 7 listopada 1918 r. manifeście. Dominowało w nim hasło niepodległości oraz przeprowadzenia reform społecznych. Jedną z bardzo ważnych postanowień było „ całkowite polityczne i obywatelskie równouprawnienie wszystkich obywateli bez różnicy pochodzenia, narodowości , wolność sumienia, druku, słowa, zgromadzeń , zrzeszeń, związków zawodowych i strajków. „ W innych fragmentach manifest głosił: „Czynne i bierne prawo wyborcze będzie przysługiwało każdemu obywatelowi i obywatelce mającym 21 lat skończone, „ oraz „W przemyśle, rzemiosłach i handlu wprowadzamy niniejszym 8-godzinny dzień roboczy”. Część z tych postanowień wchodziło w życie z dniem ogłoszenia, inne w okresie późniejszym. Rząd Daszyńskiego działał tylko 5 dni. Po przyjeździe Piłsudskiego do Warszawy w dniu 12 listopada 1918 r. podał się do dymisji. Po nieudanej próbie utworzenia nowego rządu przez Daszyńskiego Piłsudski powierzył jego utworzenie socjaliście Jędrzejowi Moraczewskiemu , osobie bardziej zbliżonej do środowisk prawicowych . W skład rządu Moraczewskiego weszło 10 ministrów poprzedniego rządu. Moraczewski w ścisłej współpracy z Piłsudskim opublikował część haseł programu rządu Daszyńskiego w postaci dekretów. Opracował również ordynację wyborczą do wyznaczonych na dzień 26 stycznia 1919 r. wyborów do Sejmu Ustawodawczego.

M.M. Drozdowski w recenzowanej książce nazwał Moraczewskiego, podobnie jak jego biograf Janusz Gołota / Jędrzej Moraczewski. Pierwszy premier II Rzeczypospolitej , Ostrołęka 2002/ pierwszym premierem II RP . Janusz Gołota nazywając Moraczewskiego pierwszym premierem II RP kierował się faktem, że jego rząd powstał już z inicjatywy Tymczasowego Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego. Rząd Daszyńskiego utworzony został przed przyjazdem Piłsudskiego do Warszawy. Polska Partia Socjalistyczna i PSL –„Wyzwolenie„ datę powstania rządu Daszyńskiego, 7 listopada 1918 r., a nie 17 listopada rządu Moraczewskiego, obchodziły jako rocznicę odzyskania niepodległości przez Polskę. Według historyków rząd Moraczewskiego był kontynuacją rządu Daszyńskiego. Obydwa rządy ludowe stanowiły początek drugiej RP.

Autor wspomina o ważnym wydarzeniu, które miało miejsce w okresie rządu Moraczewskiego. Było nim nawiązanie kontaktów z konkurencyjnym ośrodkiem władzy we Francji - Komitetem Narodowym Polskim pozostającym pod kierownictwem Romana Dmowskiego, a uznanym przez państwa koalicji za jedyny ośrodek władzy Polski. Dnia 22 listopada 1918 r. Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polski premiera Moraczewskiego ogłosił dekret podpisany przez Piłsudskiego , że Polska jest republiką demokratyczną. Obydwa rządy atakowane były z dwóch stron : przez prawicę i skrajną lewicę. Nie uznawane były przez państwa zwycięskiej koalicji. Wrogość skrajnej prawicy ujawniła się w zorganizowanym przez nią nieudanym zamachu na rząd Moraczewskiego w nocy z 4-go na 5-ty stycznia 1919 r. kierowanym przez gen. Mariana Januszajtisa i księcia Eustachego Sapiehę. W dniu 16 stycznia 1919 r. Moraczewski podał się do dymisji., premierem rządu Piłsudski mianował świeżo przybyłego z USA do Polski Ignacego Paderewskiego.

Recenzowana książka M.M. Drozdowskiego dostarczając obszernej wiedzy o życiu i działalności wybitnych jednostek - budowniczych II RP stanowi cenną pozycję wpisującą się do ważnych obchodów stulecia odzyskania niepodległości przez Polskę.

dr Jan Pytel

< < < Powrót do "Aktualności > > >

prof. Marian Marek Drozdowski

Polski historyk, biografista i varsaviansta, profesor nauk humanistycznych...

W latach 1945-1949 działał w ZHP. W 1949 wstąpił do PZPR, wraz z kolegami z Pabianic, jako socjalista chcąc bronić tradycji PPS w tej organizacji, ponieważ wychował się w tradycji Pawła Łaskiego - członka Organizacji Bojowej PPS, skazanego na 12 lat katorgi. Członek KW PZPR w Szczecinie w latach 1951-1955.
Od 1964 do 1968 był bliskim współpracownikiem Tadeusza Szturm de Sztrema (aż do jego śmierci), organizatora tajnych spotkań niezależnych socjalistów ...

Staraniem M. Drozdowskiego i pod jego przewodnictwem powstały w Warszawie pomniki: Stefana Starzyńskiego (1992), Henryka Sienkiewicza (2000), Tadeusza Kościuszki (2010) oraz tablice pamięci: Wojciecha Korfantego (2012) Marcelego Porowskiego (2013, obie w Warszawie), a także prof. Jana Karskiego w Łodzi i w Opolu (2014) oraz Zygmunta Sosnowskiego w Łasku (2015). Był także jednym z inicjatorów odbudowy Zamku Królewskiego w Warszawie...

Źródło: https://pl.wikipedia.org/ >>>