PPS akceptuje społeczną gospodarkę rynkową, jako ustrój gospodarczy Rzeczpospolitej Polskiej, jako koncepcję polityczno-ustrojową. Przez zastosowanie tej koncepcji można łączyć realizację celu, jakim jest wolność indywidualna w działalności gospodarczej, z celem, jakim jest dobro społeczeństwa. Społeczna gospodarka rynkowa łączy cele i zasady ekonomiczne, polityczne i społeczne – jest systemem kształtowania współżycia społecznego. Warunkuje funkcjonowanie państwa bezpieczeństwa socjalnego. 
 W okresie transformacji doktrynalnie uwolniono indywidualną wolność w gospodarce, a dobro społeczne przestało się liczyć jako cel działalności gospodarczej. W Polsce nie budowano i nie buduje się społecznej gospodarki rynkowej. Polska stoi przed zadaniem ukształtowania swojego systemu gospodarczego odpowiadającego naszym potrzebom, możliwościom i tradycjom. Ma to być system wynikający z koncepcji społecznej gospodarki rynkowej. Wzorem dla nas mogą być państwa skandynawskie, które posiadają innowacyjną, efektywną gospodarkę, a jednocześnie są państwami bezpieczeństwa socjalnego i
dobrobytu.
 Główne zadania i funkcje państwa w systemie gospodarczym:

• pobudza przedsiębiorczość obywateli; 
• stwarza warunki prawne, administracyjne i finansowe dla rozwoju przedsiębiorstw; 
• realizuje politykę gospodarczą i naukową; 
• uczestniczy w rozwoju gospodarczym jako sektor własności państwowej; 
• prowadzi politykę podatkową i celną; 
• przygotowuje kadry dla gospodarki; 
• wpływa na politykę kredytową przez sektor banków państwowych; 
• prowadzi politykę protekcjonistyczną (obrona słabszego gospodarczo przed dominacją silniejszego); 
• pobudza procesy inwestycyjne stosując instrumenty prawne i ekonomiczne; 
• łagodzi skutki cyklicznych kryzysów występujących w gospodarce rynkowej. 

 
 Rozwój produkcji i usług w gospodarce rynkowej zależy od tego, czy istnieje popyt na te produkty i usługi. Dlatego rozwój gospodarczy będzie następował jeśli będzie tworzony popyt wewnętrzny na produkty wytwarzane w kraju. Jednocześnie należy rozwijać eksport, czyli produktami krajowymi zaspokajać popyt występujący za granicą. Skuteczne uruchamianie mechanizmów popytu w gospodarce polskiej
jest obowiązkiem państwa. 
 Państwo ma wiele instrumentów, w tym instrumentów prawnych, które umożliwiają wykonanie zadań i funkcji państwa w gospodarce. Zastosowanie tych instrumentów umożliwi wzrost gospodarczy połączony z rozwojem społecznym.
V.1 AKTYWNA ROLA POLITYKI BUDŻETOWEJ

 PPS opowiada się za aktywną polityką zwiększania dochodów państwa i społecznie uzasadnioną ich redystrybucją.
 
 Zasadniczej zmianie powinna ulec polityka budżetowa. Zamiast zmniejszać – jak obecnie – należy zwiększać rolę budżetu w polityce gospodarczej.

• W wyniku nadgorliwego podporządkowania się kolejnych ekip rządzących doktrynie neoliberalnej, Polska znalazła się w grupie krajów o małym znaczeniu budżetu w redystrybucji środków. A powinno być odwrotnie. Szczególnie dlatego, że Polska jest w Europie krajem stosunkowo biednym. Dlatego też należy zwiększyć rolę budżetu w finansowaniu celów gospodarczych i społecznych. 
• Z budżetu należy przeznaczyć także środki na subwencjonowanie części produkcji eksportowej, dofinansowanie infrastruktury gospodarczej (transport) i społecznej (ubezpieczenia, służba zdrowia, kultura, oświata, nauka, postęp techniczny). Obsesyjne dążenie do komercjalizacji sfery społecznej i infrastruktury musi być zastąpione racjonalną polityką gospodarczą Państwa. 
• Należy przywrócić państwowy monopol na wyroby tytoniowe i spirytusowe. 
• Ważnym źródłem dochodów państwa należy uczynić podmioty gospodarcze będące własnością skarbu państwa. Część z nich wymaga pomocy kredytowej. Nie będzie to możliwe bez aktywnej roli państwa i pomocy z jego strony we wstępnym okresie wprowadzania tych przedsiębiorstw na drogę rozwoju. 

 Przeciwstawiamy się dążeniu do redukcji ujemnego salda budżetu państwa za wszelką cenę, co w warunkach rosnącego rozwarstwienia społecznego i nasilających się protestach społecznych jest działaniem szkodliwym. Wiele krajów wysoko uprzemysłowionych o gospodarce znajdującej się w korzystniejszej sytuacji ma deficyt dwukrotnie wyższy niż Polska. Nie jesteśmy zwolennikami niezrównoważonego budżetu, ale polityka w tej dziedzinie musi być elastyczna, uzależniająca wielkość tego deficytu od konkretnych warunków. Sprzeciwiamy się zwłaszcza likwidacji deficytu za cenę zmniejszenia wydatków na cele społeczne.
 Nie należy bać się deficytu budżetowego, który powstał z powodu wydatków na cele inwestycyjne.

 System podatkowy musi być sprawiedliwy i skuteczny.
 Przez ostatnie lata system podatkowy obciąża najmniej zarabiających coraz większym ciężarem utrzymywania państwa, a uprzywilejowana elita finansowa uwalniana jest w myśl neoliberalnej doktryny od obowiązków podatkowych. Aby tę tendencję odrzucić, trzeba:

• Zmniejszyć podatki pośrednie (VAT, akcyza) obciążające w nieporównanie większym stopniu rodziny ubogie i średnio zamożne niż osoby o dochodach bardzo wysokich. Te pierwsze wydają na spożycie całe lub prawie całe dochody. Wzrost cen wynikły ze wzrostu stawek VAT i akcyzy w całości zmniejsza ogólne spożycie w rodzinach ubogich i średnio zamożnych. Dla osób bardzo zamożnych zmiany stawek VAT i akcyzy bezpośrednio znaczą niewiele – praktycznie nic. 
• Wprowadzić progresywny system podatków dochodowych poprzez zwiększenie liczby progów podatkowych, Obecnie 95% podatników płaci 19% podatku od dochodów osobistych, choć w tej grupie są nędzarze i ludzie zamożni. Jest to niesprawiedliwe. • Uniemożliwiać uzyskiwanie dochodów z oszustw podatkowych. Musi być znane źródło pochodzenia majątku podatnika, co znakomicie przyczyni się do powstrzymania korupcji i szarej strefy.  
• Zlikwidować przywileje podatkowe zagranicznych podmiotów gospodarczych. 
• Wprowadzić opodatkowanie luksusowej konsumpcji, zwłaszcza dóbr importowanych, co powinno skłonić prywatne przedsiębiorstwa do zwiększenia zainteresowania inwestowaniem. 
• Preferencyjnie traktować oszczędzanie przez ludność średnio sytuowaną. Prowadzi to do zwiększenia roli oszczędności krajowych w finansowaniu inwestycji. 

 Należy pobudzać właścicieli kapitału do inwestowania poprzez odpowiednią politykę inwestycyjną: przez zwiększenie skali kredytowania inwestycji (głównie proeksportowych), przez ulgi podatkowe udzielane inwestorom, ułatwienia w transferze postępu technologicznego i inne instrumenty polityki ekonomicznej.V.2. CAŁKOWITA ZMIANA STRATEGII PRYWATYZACYJNEJ 

 Prowadzona dotychczas prywatyzacja majątku narodowego powoduje likwidację miejsc pracy i utratę majątku wspólnego, co sprawia, że Polska staje się krajem coraz słabszym i mniej suwerennym.

 Dlatego zadaniem jest:

• powstrzymanie dalszej prywatyzacji majątku narodowego; 
• przegląd dotychczasowych umów prywatyzacyjnych w celu unieważnienia umów, które zawarto z naruszeniem prawa lub polskiej racji stanu; 
• określenie w drodze ustawy strategicznych dziedzin gospodarki, nad którymi władze RP powinny zachować pełną kontrolę. Do tych dziedzin zaliczyć należy niewątpliwie sektor bankowy, górnictwo, energetykę, metalurgię, kolej, telekomunikację, przemysł zbrojeniowy oraz eksploatację bogactw naturalnych i ziemię. 

 
 Należy ustalić nowe zasady współpracy z kapitałem zagranicznym, które nie będą powodować oddania kontroli nad polską gospodarką zagranicznej konkurencji i zahamują transfer zysków za granicę. Powstrzymaniu prywatyzacji powinno towarzyszyć stworzenie korzystnych i przejrzystych reguł działania i równych praw dla wszystkich sektorów własności.
 Sprzeciwiamy się też reprywatyzacji znacjonalizowanej własności prywatnej, gdyż jest ona społecznie krzywdząca, hamuje rozwój gospodarczy kraju oraz narusza poczucie sprawiedliwości społecznej.
 Przeprowadzono pospieszną wyprzedaż strategicznych przedsiębiorstw państwowych, jak banki, telekomunikacja, PZU i wiele innych. Należy doprowadzić do odzyskania przez państwo przewagi kapitałowej w bankach, ubezpieczeniach i telekomunikacji.
 Część inwestorów zagranicznych uchyla się od płacenia podatku dochodowego pod pretekstem nieopłacalności produkcji. W rzeczywistości, straty powstają w wyniku manipulacji księgowo-rozliczeniowych. Są to ogromne kwoty bezpowrotnie tracone przez budżet państwa. Ten stan nie może być tolerowany.

V.3. SPÓŁDZIELCZOŚĆ

 Spółdzielcza forma własności oraz kształtujące się wraz z nią stosunki wewnątrz spółdzielczych społeczności, odpowiadają ideałom ustrojowym PPS. Spółdzielczość sprzyja demokracji i równości, sprawiedliwości i ładowi społecznemu. Rozwija samorządność oraz integrację lokalnych społeczności, umożliwia rozwój przedsiębiorczości szerokich warstw społeczeństwa w istniejącym kapitalistycznym otoczeniu. Samoorganizacja spółdzielców wpływa na poszanowanie wspólnego mienia, sprzyja działalności społecznej, kulturalnej i wychowawczej, szczególnie wśród młodzieży.

 PPS uważa spółdzielczość za bardzo ważny obszar oddziaływania na życie społeczno-gospodarcze kraju. PPS będzie popierała tę formę własności i samorządności pracowniczej, która w warunkach społecznej gospodarki rynkowej ma do odegrania istotną rolę. PPS powinna aktywnie uczestniczyć w pracach teoretycznych i praktycznych poświęconych doskonaleniu współczesnych form spółdzielczego gospodarowania.

 Racjonalnie prowadzona działalność spółdzielcza staje się czynnikiem wzrostu gospodarczego kraju, zapewnia sprawność ekonomiczną i społeczną użyteczność przedsiębiorstw spółdzielczych różnych branż, zarówno w miastach, jak i na obszarach wiejskich. Banki spółdzielcze powinny być źródłem kredytów dla małych, lokalnych inwestycji.
Należy wspierać powstawanie spółdzielni funkcjonalnie komplementarnych, uzupełniających swoje działania na rynkach różnych szczebli – lokalnym, krajowym, międzynarodowym. Tworzenie zrzeszeń spółdzielni, szczególnie produkcyjno-handlowych, zapewni ponadto korzyści wynikające z efektu skali działania.

 Ze względów społecznych dla PPS niezmiernie ważna jest spółdzielczość budowlano-mieszkaniowa. PPS wskazuje na konieczność zdecydowanego politycznego zwalczania wszelkich przeszkód podatkowych, cenowych, kredytowych, formalnoprawnych, organizacyjnych czy też politycznych, hamujących rozwój spółdzielczego budownictwa mieszkaniowego.

 PPS, partia sprzyjająca wszystkim formom spółdzielczości, postuluje w szczególności:

• Równoprawne traktowanie spółdzielni z innymi podmiotami gospodarczymi. 
• Ochronę prawną i promocję spółdzielczości, jako ważnego ogniwa postępu społecznego i czynnik ograniczający bezrobocie. Wykorzystać należy w tym celu zalecenia ONZ i Komisji Europejskiej, wskazujące spółdzielczość jako ważne ogniwo ekonomii społecznej, nastawione w działalności gospodarczej nie na maksymalizację zysku, ale na zaspokajanie potrzeb społecznych. 
• Odtworzenie materialnej i formalno-prawnej pozycji spółdzielczości, osłabionej w okresie transformacji z przyczyn politycznych. 

V. 4. REANIMACJA BUDOWNICTWA MIESZKANIOWEGO

 Rozwój budownictwa mieszkaniowego jest nie tylko celem społecznym, lecz także gospodarczym. Podobnie, jak to miało miejsce w Niemczech po drugiej wojnie światowej. Szybki rozwój budownictwa mieszkaniowego stać się może ważnym czynnikiem przyspieszenia tempa wzrostu produktu krajowego brutto. Dokona się to przede wszystkim przez wzrost zatrudnienia i związane z tym zwiększenie popytu krajowego.

 Służyć temu będzie również rozwój produkcji związanej z wykończeniem i zagospodarowaniem mieszkań (meble, artykuły gospodarstwa domowego).

 O społecznym wymiarze rozwoju budownictwa mieszkaniowego świadczy kilka milionów – głównie młodych – ludzi oczekujących na samodzielne mieszkania.

 Rozwiązania polskiego problemu mieszkaniowego nie osiągniemy metodami proponowanymi przez dotychczasowe rządy. Mieszkań potrzebują w większości ludzie niezamożni, których nie stać na ich zakup po cenach komercyjnych. Mieszkania muszą być budowane za niskooprocentowane kredyty bankowe.

 Środki budżetowe powinny stymulować rozwój budownictwa mieszkaniowego; po pierwsze – poprzez dopłaty do kredytów udzielanych oczekującym na mieszkanie na warunkach preferencyjnych, po drugie – poprzez ulgi inwestycyjne dla przedsiębiorstw budujących tanie, ogólnodostępne mieszkania oraz po trzecie – przez wsparcie taniego budownictwa komunalnego.

V. 5. ZMIANA POLITYKI WOBEC WSI I ROLNICTWA

 Po 1989 roku doktrynalnie zlikwidowano własność państwową na wsi. Zlikwidowano państwowe gospodarstwa rolne – jedyny wielkotowarowy segment polskiego rolnictwa. Zniszczono system zaopatrzenia i zbytu rolnictwa. Zliberalizowano ceny i stosunki produkcji. Chciano tą drogą zmienić strukturę agrarną, tworząc sektor silnych ekonomicznie gospodarstw typu farmerskiego i skazać na zagładę gospodarstwa nierozwojowe, tzw. socjalne.
 
 Efektem stosowania dotychczasowej polityki jest niewielka farmeryzacja rolnictwa, za to olbrzymi wzrost bezrobocia jawnego i utajonego na wsi, masowa utrata rentowności przez gospodarstwa średniej wielkości i utrzymywanie się całkowicie nierentownych małych gospodarstw socjalnych. W rezultacie cała wieś popada w nędzę i stoi w opozycji do neoliberalnej polityki rolnej.
 Realizowana przez kolejne rządy polityka wobec wsi i rolnictwa jest całkowicie błędna. Trzeba ją zastąpić polityką opartą na tworzeniu mechanizmów rozwoju gospodarki chłopskiej i zerwać z koncepcją biernej roli państwa wobec wsi i rolnictwa. Państwo powinno pełnić w tej dziedzinie cztery podstawowe funkcje:
 a) Utrzymywać korzystną koniunkturę na rynku produktów rolnych przez zapewnianie wysokiego tempa wzrostu dochodów ludności.
 b) Tworzyć i modernizować infrastrukturę w rolnictwie i na obszarach wiejskich, finansując je z budżetu państwa, budżetów samorządów terytorialnych, funduszów pomocowych Unii Europejskiej itp.
 c) Kształtować korzystnie dla rolnictwa parametry ekonomiczne produkcji rolnej (stopy oprocentowania kredytów, ceł importowych, kredytów preferencyjnych).
 d) Chronić rynek krajowy przed napływem subwencjonowanej żywności.

 W obecnej sytuacji proponujemy przede wszystkim:

• Wprowadzić system kontraktacji długookresowej, będącej formą produkcji na zamówienie, trwale wiążącej rolników z odbiorcami ich produktów (odpowiednik kwotowania produkcji w Unii Europejskiej). 
• Rozwijać formy wspólnego działania rolników. Tworzyć warunki dla rozwoju spółdzielczość zaopatrzenia i zbytu. Korzystać z bogatych doświadczeń spółdzielców europejskich.

V. 6. POLITYKA EKOLOGICZNA 

 Dla Polskiej Partii Socjalistycznej środowisko naturalne jest wspólnym dobrem obywateli. Należy je chronić dla przyszłych pokoleń. Polityka ekologiczna powinna być kształtowana i realizowana przez władze państwowe i samorządowe we współpracy z organizacjami pozarządowymi.

 Dlatego konieczne jest:

• Przyjęcie pełnej odpowiedzialności prawnej producentów zanieczyszczeń za ich utylizację. 
• Zharmonizowanie polityki rozwoju krajowego transportu drogowego z polityką ekorozwoju, pomoc państwa dla miejskiego transportu zbiorowego i budowy obwodnic miast. 
• Wspomaganie rozwoju transportu kolejowego i wodnego, jako najmniej szkodzących środowisku. 
• Wspomaganie inicjatyw obywatelskich i ruchów ekologicznych poprzez zapewnienie swobodnego dostępu do informacji o stanie środowiska naturalnego i o podmiotach je zanieczyszczających. 
• Zaangażowanie państwa w zmianę świadomości ekologicznej obywateli poprzez wspieranie edukacji ekologicznej.